USTAWA
z dnia 21 listopada 2025 r.
o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela
Art. 1. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 35 ust. 3e i 3f otrzymują brzmienie:
„3e. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje również
w przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć. W takim przypadku nauczycielowi można przydzielić do realizacji w czasie, w którym zostały zaplanowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2.
3f. Dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela, dni ustawowo wolne od pracy lub dni, w których dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1, oraz w tygodniach w danym miesiącu, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą się w trakcie tygodnia, za podstawę ustalenia liczby godzin ponadwymiarowych przyjmuje się tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć określony w art. 42 ust. 3 lub ustalony na podstawie art. 42 ust. 4a albo ust. 7 albo obniżony na podstawie art. 42 ust. 6, pomniejszony o 1/5 tego wymiaru lub 1/4, gdy dla nauczyciela ustalono czterodniowy tydzień pracy, za każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy, dzień ustawowo wolny od pracy, dzień, w którym dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1, lub dzień w danym tygodniu, który przypada w innym miesiącu. Liczba godzin ponadwymiarowych, za które przysługuje wynagrodzenie w takim tygodniu, nie może być większa niż liczba godzin ponadwymiarowych przydzielonych nauczycielowi.;
2) w art. 42 ust. 2cb otrzymuje brzmienie:
„2cb. Godziny doraźnych zastępstw mogą być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, w przypadku gdy z przyczyn dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć lub przydzielonych godzin ponadwymiarowych. W takim przypadku nauczyciel realizuje godziny doraźnych zastępstw w ramach wynagrodzenia, jakie przysługuje mu za zaplanowane zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze.”.
Art. 2. 1. Przepis art. 35 ust. 3e ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie do ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przypadające do realizacji począwszy od dnia 1 września 2025 r.
2. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przypadające do realizacji w okresie od dnia 1 września 2025 r. do dnia 31 grudnia 2025 r., przysługujące nauczycielowi na podstawie ust. 1, wypłaca się do dnia 6 lutego 2026 r.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 1 w zakresie art. 35 ust. 3e, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r., z mocą od dnia 1 września 2025 r.
KOMENTARZ
1. Kiedy ustawa zaczyna obowiązywać?
Cała ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r. - wyjątek – art. 35 ust. 3e KN
Art. 3 ww. ustawy wskazuje, że:
- przepis art. 35 ust. 3e, czyli nowa zasada dotycząca wypłaty wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w sytuacjach, gdy lekcje się nie odbyły z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do ich realizacji
- obowiązuje formalnie od 1 stycznia 2026 r.
- ale z mocą wsteczną od 1 września 2025 r.
Nowe zasady mają działać wstecz, ale dopiero wtedy, kiedy ustawa wejdzie w życie, czyli 1 stycznia 2026 r.
2. Co to zmienia w praktyce?
Po PIERWSZE nowy przepis art. 35 ust. 3e KN działa wstecz – od 1 września 2025 r.
Chociaż ustawa zacznie obowiązywać dopiero 1 stycznia 2026 r., to wszystkie sytuacje z okresu 1.09.2025 r. – 31.12.2025 r. będą rozliczone tak, jakby przepis obowiązywał już w tym czasie.
Oznacza to, że:
- jeśli nauczyciel od 1 września 2025 r. miał przydzielone godziny ponadwymiarowe,
- ale ich nie zrealizował z przyczyn niezależnych od niego (np. brak ucznia),
- a sam był gotowy do pracy,
- to należy mu się wynagrodzenie zgodnie z nowym art. 35 ust. 3e.
Po DRUGIE należy wpłacić wyrównanie do 6 lutego 2026 r.
Art. 2 ustawy wskazuje, że za okres 1.09.2025 r. – 31.12.2025 r. wynagrodzenie wynikające z art. 35 ust. 3e KN trzeba wypłacić najpóźniej do 6 lutego 2026 r.
Zatem:
- szkoły muszą wyrównać wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe według nowych zasad,
- nawet jeśli te godziny były przydzielone przed formalnym wejściem ustawy.
3. Kiedy dyrektorzy mogą dokonywać przeliczeń?
Do 31 grudnia 2025 r. wypłaty za ponadwymiarówki i doraźne zastępstwa idą jeszcze „po staremu”, czyli:
- za listopad płatne do 5.12.205 r., bo zmiany jeszcze nie obowiązują (nie ma podstawy prawnej),
- za grudzień płatne do 9.01.2026 r., ale można wypłacić 31.12.2025 r. pod warunkiem, że wypłata obejmuje wszystkie godziny ponadwmiarowe i doraźne zastępstwa z grudnia (ale jeszcze wg dotychczasowych przepisów – starym brzmieniem art. 35 ust. 3e KN),
- jeżeli za grudzień płacimy w styczniu to należy stosować już nowe przepisy.
4. Co zrobić z godzinami ponadwymiarowymi za wrzesień - grudzień 2025?
Trzeba zrobić tak:
- wypłacić wynagrodzenie normalnie według starego prawa w bieżących terminach (bo stary przepis art. 35 ust. 3e KN obowiązuje do 31.12.2025 r.)
- za wrzesień wypłacić do 7.10.2025 r.
- za październik wypłacić do 7.11.2025 r.
- za listopad płatne do 5.12.205 r.,
- za grudzień płatne do 9.01.2026 r. - jeżeli za grudzień płacimy w styczniu to należy stosować już nowe przepisy;
- po wejściu ustawy (1.01.2026 r.) dokonać ponownego przeliczenia okresu 1.09–31.12.2025 r. zgodnie z nowym art. 35 ust. 3e KN;
- wypłacić wyrównanie najpóźniej do 6 lutego 2026 r. (nakazuje to art. 2 ust. 2 ww. ustawy nowelizującej KN)
Do 1 stycznia 2026 r. dyrektor może:
- gromadzić dokumentację,
- ustalać, które godziny będą podlegały wyrównaniu,
- przygotować listę do wypłaty na styczeń/luty 2026.
Faktyczna wypłata wyrównań może mieć miejsce:
- najwcześniej od 1 stycznia 2026 r.,
- najpóźniej do 6 lutego 2026 r. (to termin płatności za godziny ze stycznia).
SZKOLENIE
Zapisz się na szkolenie gdzie postaramy się na przykładam przeanalizować problem godzin pondwymiarowych do 31 grudnia 2025 r. i po 1 stycznia 2026 r.
Link do szkolenia 11.12.2026 r.: https://www.eduprawnik.com.pl/zmiany-w-godzinach-ponadwymiarowych-od-1-stycznia-2026-roku
Link do szkolenia 8.01.2026 r.: https://www.eduprawnik.com.pl/zmiany-w-godzinach-ponadwymiarowych-od-1-stycznia-2026-r
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (z 4 listopada 2025 r.)
Planowana data wejścia w życie zmian: 1 stycznia 2026 r., z tym że nowy art. 35 ust. 3e będzie miał moc wsteczną od 1.09.2025 r.
cała Polska
© 2023 EDUPRAWNIK Dariusz Skrzyński